| Upatmi miphun hawi hna, Nan rak dam cio rih ko lai dah. Pathian nih kan um hmun cio ah thluachuahnak kan pe cio hram ko sehlaw, kan sin ah Pathian Bawipa um zungzal hram ko seh. Thawngpang chia, thawngpang ttha timi kan lakah an um hi vuleicung a si caah kan hrial khawh lomi a si ti tuin lungcan i pe cio hram ko u sihlaw, minung nih kan herh lio lengmang le kan dirpi a herh tawn mi kong tete ah puitling lungput kan lakah hmun hram ko seh. Tutan khualei kan phak in ka hmuhning le SIB cabia tete kongah nan sin biaruahnak tlawmpal ka vun langhter cio hna lai i, lungdai tein khua nan rak tuaktan cio ding kan sawm hna. 1. Lungphun kong; Kum 600 lungphun kongah ruahnak tampi nan/kan rak langhter cio cang bang in, kan chim kan ttial cio mi hi "Keimah chim mi hrimhrim lo ahcun ka duh lai lo!" timi lungput ngeih hrim loin, puitling miphun khuaram lungput he duhsah tein thil kan tuaktan chin lengmang rih ding le hmailei a herh tiah mipi nih ruah le pom ko ahcun remh ttha cu remh khawh a si te ko lai. Zeicahtiah chungkhar pakhat nih kan bunh mi lungphun siloin, khuami mipi kan lung phun a si bang in mipi nih pom khawhmi hram cungah kan dir khawh cio ding lungsau thin fual cio ding kan sawm hna. Tulio lungcaa nakin a ttha le a dik deuh mipi pom mi a um ko ahcun cucu kan i lawm chin ciomi le kan dirpi teding a si ko. Nain, tulio nakin fact a dik deuh mi mipi pommi a um hlan cu tuning tein a um rih a ttha ko i, lungsau thinfual tein tuan bia kawl le hlat chin tu i zuam ko usih. 2. Khuami he biaruah le meeting lio biahalnak; 13-4-2009 ni ah Hakha um Leitak nupa minung 30 tluk(A tthu pengmi) he zing 8;00 am hrawng in zanlei 4;00 pm tiang biaruahnak kan ngei. Hi lio ah "Ramdang lei pem dirhmun in kan chuak ti lai lo. Hakha khua ah ramdang fanau hna kuatmi toh le rianttuan loin khuasak hi ngol ding, Kan khuaram ah kir in kanmah kutke tein aa cawm khomi dirhmun lei rian sersiam ding, Kum 600 tuanbia a ngei cang mi kan pipu ram hi a hungcho mi ram ah ser tthan i zuamding, Fimnak cacawnnak lei hi thuk deuh in ruat tthanding" tbt biaruahnak kan ngei. Khualei sangthum zongah "Kan khuahmun hi kan remh a ttha, zungzal aa hmun mi khua, zungzal aa hmunding innhmun sersiam kan ttha i, cu aa hmunmi khua le innhmun ah lung diriam tein kan tthut hnu lawngah a dangdang hunchonak tete pehding hi tthatbik dawh kan si timi le hi bantuk program pakhatkhat a um khawh phum ahcun lungrual tein zultu ttha si kan i zuam a herh" tbt le Fimcawnnak lei kan derthom cangning, kan i hrimh tthan a herh ning tete, cun a dangdang tampi biaruahnak kan ngei. Pu Tial Kar biahal duhmi; ; Leitak khuathar ah Innrawk(Buarangsii a kaicang mi) an tam tuk cang. Zeitindah kan khuaram hi kan remh lai? Kan fanau khuaruat khomi nih leng(Ramdang, Hakha-Rangon, etc) nan kan chuahtak dih tikah khua ah mi ttiattum lo lawngte kan tang cang. Nangmah pumpak tah zeitindah na ruah? Leitak khua ah khua na kan sak pi duh/kho lai maw? A dang kan fanau fimnak lei khua hmu deuhdeuh hi Leitak khua ah khua nan kan sakpi duh lai lo maw? (Bialeh duhmi; ;Khuasak in um hnawh awk aa tlakmi khua hmun ah kan um ahcun kei cu Leitak ahhin ka thih hlan ka um ko lai. Nain, a tu bantuk kan sangveng pawl dirhmun hin cun khua ah hung um ding sullam a har ko. Na chimcha in kan mifim nupa nih khuahmun te ah kan hmunpi in thil phun zakip cungah kan zuampi hna sehlaw, mino nih zohchunh hnga mi um a si caah mino an fim lai, mipi kan fim ve lai i, khua le ram a fim, a tthang taktak ko lai.) Pu Phun Tung biahal; ;Kan nau le nan si nain, kan naule hi kan nupa nan si cang. Cucaah a ho nan bia dah kan nin ngai hna hnga? Aluancia kum ah Thawngpi pa (Salai Ceu Mang) nih "Leitak ah um sawhsawh ti hlah u, Hakha-Thantlang ah kal i zuam u" a rak kan ti i, a tu Leitak khuathar cu hmeinu hmeipa he inn 70 kan tling ti lo. Kan chuak cuahmah ve taktak ko. Nang nih "Pem ti hlah u, Leitak ah kir dih u" na kan ti tthan hoi. Kan lung zong a fiang ti lo. Khuathar ahhin cun a tu hrim hi a chuak rihding(Toi chingchi) pawl Inn 20 deng kan va um rih sikaw, zeitindah kan i tuah lai? (Bialeh duhmi; ;Ka u Ceu nih a rak in ti hna lio ah khan khuapi nun, fimnak lei, Chaw le va kawl thiamnak lei,..tbt khua hmu hna seh ti an duh hna ruang a si bik kho men. Kei nih Khualei nan/kan kir lai kan ti hna hi cu a tu lio a herh taktak cangmi, kan pipu chan kan thing ram kan vulei dawhter tthan in kan pipu ram te hin vuleicung thil sining dirpi khawh veding hi kan herh cang tiah ka ruah caah a si. Zeicahtiah a tu hrim hi Leitak khua ah cak ngai in a lung a tthongmi pa(10) nan tling ti lo i, kan pipu kum 600 tuanbia ngeimi ram hi, kum 60 lawng a upa rih mi tuanbia ram ah aa cang te kho men i, cutin a si ahcun a ho hmanh kan pipu ram hi kan hlum huam ti lai lo. Cucaah chuahtak caan a si ti lo, kir tthan caan lei kan lut cuahmah ko cang ti hi tawinak in fianter ka duh. ) Pu Vai Uk biahalnak; ;A tu ah Zipi le Khuathar bantuk ah man tampi a dih hngami Inn ttha ttha, Tlakrawh inn tbt rethei tukin sa hlah u, zungzal aa hmunmi khuaram remh kan herh. Zungzal kan i hlum khawhnak hmun ah khua le ram remh in, cu khuahmun cu minung kan umnak a si lai i, a dang kan pipu ram hi anmah le an santlaih ning cio in kan hman dih hna lai na kan ti tikah, kan nih Zipi cu kan khuaruah a har pah cang. Inn le hmun sak le remh ti tik zongah kan i lak lawh len lai. Cucaah zeitik caan ah, a ho nih dah hi thil hi nan kan dirpi lai? Laklawh in kan um nak hnga lo. A fiangmi thil kan chim kho u law, khuahmu kho kan fanau nih a ttha nan timi cu kan in zulh hrim ko hna lai. (Lehnak; ;Pathian sinah thla cam cio ko u sih. Biakinn, Sianginn, Siizung, tbt level million tampi dih in sak a herh mi tlakrawh inn bantuk cu tulio kan khuaram ah sak a ttha rih lo. Nain, Minung caah a herh lio lengmang mi temporary level kip cu ngol lo tein i zuam ko u. Kan zapi kan lung aa rual i, kan ttan tti ahcun kan tumram cu kan sersiam kho hrim ko lai.) Sayaci Tial Mang biahalnak; ;Tulio ah Leitak in University siangngakchia thar kan um ti lonak kum 5 chung a lut cang. MC, BE, GTI tbt lawngah pakhat hnih an um i, University ah Zero kan si cang. Kale College ah Salai Biak Cung Nung a dih hin Secular lei University kan um ti lo. Bawipatlang University Hawikomhnak lei cawlcangnak zongah Leitak mi pakhat hmanh aa um ti lo. Hihi zeiruang ah dah a si hnga? Zeitindah kan i tuah lai? Na hmuh ning kan share kho law kan duh ko. (Bialeh; ;Ka ngai a chia tuk. Kan tlang kan ram ah University lei i hruainak ah lamhruaitu kan rak si deuh tawn ko nain nil kan sinak kum 5-6 a si cang ka theih ahhin ka ngai a chia taktak ko. Bawipatlang ah University level mithar 27 hrawng um lio i Leitakmi pakhat hmanh kan um lo hi cu ngaichiat taktak kan si ko. Hmawngtlang, Phaikhua..tbt cu minung 10 cung an um ko. Hihi analysis tuah hrimhrim a herh ko. A tanglei ah sangthum kan nupa sin hi kong chimmi a um lai.) 3. Fim cawnnak le Mino ka hmuhning hna; Leitak khua ah a tang lio lengmang mi kum 20 tang Mino an concept ka zoh tikah ka ngai a chia kho taktak. An muisam an i ttammawi ning, an biachim an holh rel, an khuaruah ning, tbt pawl zoh ahhin kan khuaram kan chuahtak kum 17 vel chung i kan Mino sem thar hna moral a kal dan hi zoh sawhsawh awk hrim an si ti lo. Kum 1992 hnubik Leitak khua ka rak um ve lio kan fanau hna(AMS ngakchia pawl) chan ri tiang ramchung-ramleng thin lung kaldan ah kan tla tuk rih lo. 1992 lio hrawng semmong pawl ri in nihin 2009 kar mino thinlung a kaldan cu an si kho hrimhrim ti lo.(Ka peh te lai) Khua Peng Lian pa. | 
No comments:
Post a Comment